Hoàn cảnh cũng là vậy với mọi thứ có tính cực: phủ định và khẳng định, yêu và ghét, đẹp và xấu, ngày và đêm, mùa hè và mùa đông, nó cũng là vậy trong hoàn cảnh với đàn ông và đàn bà. Đàn ông không thể hiện hữu mà thiếu đàn bà, và đàn bà không thể hiện hữu mà thiếu đàn ông. Họ là một phần của quá trình biện chứng. Giữa hai cực này có cả hút vào và đẩy ra, bởi vì hút vào và đẩy ra không thể bị tách rời. Do đó bạn cảm thấy bị hút tới đàn bà hay tới đàn ông và bị đẩy ra đồng thời. Một phần của bạn muốn ở cùng người đàn bà, một phần của bạn muốn ở một mình. Bạn bao giờ cũng do dự.
Nếu bạn ở cùng người đàn bà hay cùng người đàn ông, bạn bắt đầu khao khát tự do - sống theo cách riêng của bạn, ở một mình. Đột nhiên bạn trở nên rất quan tâm tới vệc ở một mình và tự do, và bạn không biết liệu ham muốn này để được tự do tới từ đâu. Người đàn bà hay người đàn ông, người kia, đang khêu gợi nó ra. Khoảnh khắc bạn đã rời bỏ người kia, ham muốn này, khao khát này, khao khát lớn lao này để ở một mình biến mất. Và thế thì bạn ngạc nhiên, thực sự ngạc nhiên: khi bạn một mình bạn đơn giản cảm thấy đơn độc. Bạn không cảm thấy niềm vui kia mà bạn đã suy tư tới, bạn không thấy tự do nào; bạn đơn giản thấy sự cô đơn bao quanh bạn, và toàn thể sự tồn tại của bạn trở nên lạnh lẽo, đông cứng, tối tăm. Lần nữa ham muốn lại nổi lên để được ở cùng với người kia. Bây giờ bạn khao khát yêu, ở cùng nhau.
Đây là vấn đề giữa đàn ông và đàn bà: họ hút và đẩy nhau, đồng thời. Họ muốn tới cùng nhau và họ muốn tách rời và một mình, theo cách riêng của họ. Do đó mới có xung đột thường xuyên giữa đàn ông và đàn bà.
Hôn nhân là chuyện yêu-ghét, chuyện hút vào-đẩy ra. Nếu hôn nhân kéo dài nó chỉ có thể kéo dài nếu có những li dị nhỏ xảy ra mọi ngày - chỉ thế thì nó mới có thể kéo dài lâu. Nếu đàn ông và đàn bà đã quyết định không đánh nhau, thế thì nó là hôn nhân giả. Họ sẽ ở cùng nhau, họ sẽ xoay xở ở cùng nhau, nhưng họ sẽ không bao giờ ở cùng nhau trong thực tại; họ sẽ không bao giờ biết những khoảnh khắc của sự thống nhất. Họ chỉ giả vờ. Họ lịch sự, nhưng không thực, không đích thực.
Hôn nhân là một loại thù địch thân thiết. Nó là thù địch thân thiết, nó là đánh nhau bạn bè, nó là cuộc chiến. Vâng, giữa hai cuộc chiến có những khoảnh khắc hoà bình nữa, và chúng là đẹp bởi vì hai cuộc chiến.
Các đôi liên tục đánh nhau - đó là cách họ giữ ngọn lửa tình yêu sống động. Một khi họ đánh nhau, họ đi xa khỏi nhau. Khi họ ở xa nhau trong tâm lí của họ, họ bắt đầu khao khát người kia, họ bắt đầu nhớ người kia. Thế rồi họ bắt đầu tìm kiếm và lần mò tìm người kia. Thế rồi họ đi tới gần, và rất gần... bởi vì họ đã nếm trải cái gì đó của cô đơn. Bây giờ họ muốn rất gần gũi. Một khi họ đã nếm trải tính gần gũi, họ lại muốn tách ra lần nữa.
Cho nên đừng lo nghĩ về nó. Nó là hiện tượng nền tảng. Bạn không thể thoát được nó. Cách duy nhất để thoát là có hôn nhân giả vờ, không phải là hôn nhân thực: vẫn còn lịch sự với nhau. Nó là một loại hợp đồng rằng, “Anh cần em và em cần anh,” rằng, “Anh sẽ cào lưng em và em cào lưng anh” - có vậy thôi - “bởi vì anh cần em và em cần anh. Em là an ninh của anh, anh sẽ là an ninh của em.” Nó là bản hợp đồng pháp lí, nhưng không phải là hôn nhân.
Nếu bạn ở cùng người đàn bà hay cùng người đàn ông, bạn bắt đầu khao khát tự do - sống theo cách riêng của bạn, ở một mình. Đột nhiên bạn trở nên rất quan tâm tới vệc ở một mình và tự do, và bạn không biết liệu ham muốn này để được tự do tới từ đâu. Người đàn bà hay người đàn ông, người kia, đang khêu gợi nó ra. Khoảnh khắc bạn đã rời bỏ người kia, ham muốn này, khao khát này, khao khát lớn lao này để ở một mình biến mất. Và thế thì bạn ngạc nhiên, thực sự ngạc nhiên: khi bạn một mình bạn đơn giản cảm thấy đơn độc. Bạn không cảm thấy niềm vui kia mà bạn đã suy tư tới, bạn không thấy tự do nào; bạn đơn giản thấy sự cô đơn bao quanh bạn, và toàn thể sự tồn tại của bạn trở nên lạnh lẽo, đông cứng, tối tăm. Lần nữa ham muốn lại nổi lên để được ở cùng với người kia. Bây giờ bạn khao khát yêu, ở cùng nhau.
Đây là vấn đề giữa đàn ông và đàn bà: họ hút và đẩy nhau, đồng thời. Họ muốn tới cùng nhau và họ muốn tách rời và một mình, theo cách riêng của họ. Do đó mới có xung đột thường xuyên giữa đàn ông và đàn bà.
Hôn nhân là chuyện yêu-ghét, chuyện hút vào-đẩy ra. Nếu hôn nhân kéo dài nó chỉ có thể kéo dài nếu có những li dị nhỏ xảy ra mọi ngày - chỉ thế thì nó mới có thể kéo dài lâu. Nếu đàn ông và đàn bà đã quyết định không đánh nhau, thế thì nó là hôn nhân giả. Họ sẽ ở cùng nhau, họ sẽ xoay xở ở cùng nhau, nhưng họ sẽ không bao giờ ở cùng nhau trong thực tại; họ sẽ không bao giờ biết những khoảnh khắc của sự thống nhất. Họ chỉ giả vờ. Họ lịch sự, nhưng không thực, không đích thực.
Hôn nhân là một loại thù địch thân thiết. Nó là thù địch thân thiết, nó là đánh nhau bạn bè, nó là cuộc chiến. Vâng, giữa hai cuộc chiến có những khoảnh khắc hoà bình nữa, và chúng là đẹp bởi vì hai cuộc chiến.
Các đôi liên tục đánh nhau - đó là cách họ giữ ngọn lửa tình yêu sống động. Một khi họ đánh nhau, họ đi xa khỏi nhau. Khi họ ở xa nhau trong tâm lí của họ, họ bắt đầu khao khát người kia, họ bắt đầu nhớ người kia. Thế rồi họ bắt đầu tìm kiếm và lần mò tìm người kia. Thế rồi họ đi tới gần, và rất gần... bởi vì họ đã nếm trải cái gì đó của cô đơn. Bây giờ họ muốn rất gần gũi. Một khi họ đã nếm trải tính gần gũi, họ lại muốn tách ra lần nữa.
Cho nên đừng lo nghĩ về nó. Nó là hiện tượng nền tảng. Bạn không thể thoát được nó. Cách duy nhất để thoát là có hôn nhân giả vờ, không phải là hôn nhân thực: vẫn còn lịch sự với nhau. Nó là một loại hợp đồng rằng, “Anh cần em và em cần anh,” rằng, “Anh sẽ cào lưng em và em cào lưng anh” - có vậy thôi - “bởi vì anh cần em và em cần anh. Em là an ninh của anh, anh sẽ là an ninh của em.” Nó là bản hợp đồng pháp lí, nhưng không phải là hôn nhân.